Adet Düzensizlikleri
Adet düzensizliği ile 21 günden kısa veya 35 günden uzun süren sikluslar anormal olarak değerlendirilir. Adet kanamaları, ergenlikte başlayan ve menopoza kadar her ay devam eden düzenli kanamalardır. 26 ile 32 günde bir olan ve 3 ile 5 gün süren adet kanamaları normal kabul edilir.
Menstrual (regl,adet) kanamanın çok fazla olduğu, uzun sürdüğü veya iki kanama arasında lekelenme ve kanama görüldüğü durumlarda hekime başvurulması gerekir.
Adet düzensiliği sebepleri olarak, hormonal değişiklikler, yumurtalık kistleri, rahim veya rahim ağzındaki polipler, endometrial hiperplazi yani rahim içini döşeyen tabakanın fazla büyümesi, myomlar ve daha nadir olarak da rahim kanseri bu tip düzensizliklere yol açabilir.
Adet düzensizliği sebepleri ve adet düzensizliği şekilleri ile, disfonksiyonel anormal uterus-rahim kanamaları, hormonal mekanizmalar sonucu oluşan ve uterustan (rahimden) kaynaklanan anormal vajinal kanama olarak tanımlanabilir.
Çok sık kullanılan, değişik tipte anormal kanamaları içine alan, iyi tariflenmemiş yuvarlak bir terimdir. Tanının doğruluğu ancak diğer kanama kaynakları ve nedenleri ekarte edilerek kesinleştirilebilir.
Disfonsiyonel anormal uterin kanama tanısı, öykü, fizik muayene ve diğer yardımcı tanı yöntemlerine özellikle endometrial biopsinin veya rahim içi dokusundan yapılan kürtajın incelenmesine dayanır.
Uygun tedavi ve takip planı ovülasyon (yumurtlamanın) olup olmamasına, endometrial kalınlık ve üreme dönemine aynı zamanda kanamanın miktarı ve süresine, yaş ve doğurganlık durumuna göre, her hasta için ayrı ayrı oluşturulur.
Doğum sonrası adet düzensizliği sebepleri de göz önünde bulundurlmalıdır.
Adet kanamasının az miktarda olması
Adet kanı miktarı yaşla birlikte azalma eğilimi gösterir. Doğum kontrol haplarıda adet kanamasını önemli ölçülerde azaltır. Sorunlu seyreden kürtajlar sonrası endometriumda (rahim iç tabakasında) ortaya çıkan yapışıklıklar da az adet görülmesine ileri derecede yapışıklıklarda hiç adet görememeye neden olabilir. Şüphelenilen zamanlarda, üstüne görme yani gebelikte oluşan kanamayı, adet kanı sanmak yönünden gerekli incelemeler de ihmal edilmemelidir.
Sık aralıklarla adet olma: Genelde nedeni hormonal dengesizliktir. Ara kanamalar sıklıkla adet kanaması ile karıştıklarından ara kanamaların muhtemel nedenleri burada da sözkonusu olabilir.
Tüm bunlara ek olarak her türlü normalden fazla kanama durumunda vücudun kanamayı durdurma ve kanı pıhtılaştırma mekanizmalarındaki muhtemel bir bozukluk mutlaka akla gelmelidir. Bu özellikle ergenlik döneminde olan ve tüm kanamaları bir “faciaya” dönüşen kızlarda muhtemel neden olabilir ve araştırılmalıdır.
Kadınlarda / Kızlarda Ne Tür Adet Düzensizlikleri Olabiliyor?
Sık adet görme (15-20 günde bir), seyrek adet görme, 35 günden uzun (2-3 ayda bir). Adet dışı dönemlerde kanamalar olur, fazla miktarda adet görebilir, süresi uzayabilir, miktarı çok fazla olabilir, 8-10 gün devam edebilir, günde 6-12 ped kullanılabilir.
Adet miktarının çok az olması, bu da her zaman patolojik değildir. Doğum kontrol hapı ve benzeri ilaç kullanan kadınların adet miktarı azalır, bazı özel hormonlu spirallerde de adet miktarı azalabilir. Bunun dışındaki dönemlerde adet miktarının azalması nadiren olur. Adet düzesizliklerinin en ileri boyutu “amenore”de hiç adet görememe söz konusudur. Eğer bir genç kız 15-16 yaşına gelmiş ve hala adet görememişse, mutlaka sebepleri araştırılmalı ve en yakın hekime müracaat edilmelidir. “Fizyolojik amenore”ler var. Gebelik döneminde kadın adet görmüyor, ergenlik öncesi ve menopoz, emzirme döneminde görülmüyor.
Adet Gecikmesinin 10 Sebebi
Adetiniz geciktiğinde, bunun nedenlerini bilmek çok önemlidir.
Hamile kalmaya çalışmıyorsanız, hiçbir şey sizi, adetinizin gecikmesi kadar korkutamaz. Ve adetiniz geciktiğinde aklınıza hemen hamile miyim sorusu gelir. Peki adetinizin gecikmesinin tek sebebi hamilelik midir? İşte adet olmamanızın ya da gecikmesinin en sık görülen 10 sebebi:
1. Stres
Stres hayatınızdaki birçok şeyi etkileyebilir ve buna adet düzeniniz de dahildir. Bazen o kadar çok stres ve gerginlik yaşarız ki vücudumuz GnRH adı verilen bir hormonun (cinsiyet hormonlarının salınmasını uyaran hormon) seviyesini azaltır. Bu hormonun azalması yumurtlamamaya ya da adet olmamaya neden olur. Yeniden eski düzeninize dönebilmeniz için rahatlamanız ve gevşemeniz gerekir. Bu durumda, doktorunuzla konuşmak ve stresinizi azaltmak için birlikte çalışmak faydalı olacaktır.
2. Hastalık
Geçirdiğiniz ani, kısa ya da uzun süreli bir hastalık, adetinizin gecikmesine neden olabilir. Bu durum genellikle geçicidir. Hastalığınız iyileştikten sonra, adetleriniz eski düzenine girecektir.
3. Günlük programınızdaki değişimler
Rutin ve düzenli programınızda değişiklik yapmak, biyolojik saatinizi etkileyebilir. Adetinizin gecikmesinin nedeni, çok uzun saatlerinizi iş yerinde geçirerek, uykusuz kalmanız olabilir.
4. Kullandığınız İlaçlar
Yeni ve farklı bir ilaç kullanmaya başlamanız, adetinizin gecikmesine ya da gelmemesine sebep olabilir. Doktorunuzla kullandığınız ilaçların bu yan etkisi hakkında konuşun. Bu, bazı doğum kontrol yöntemlerinde sık görülen bir durumdur.
5. Fazla kilolu olmak
Çok fazla kilonuzun olması, hormonsal olarak adet döngünüzü değiştirebilir ya da tamamen durmasına sebep olabilir. Birçok kadın biraz kilo verdiklerinde normal döngülerine ve doğurganlıklarına geri döner.
6. Fazla zayıf olmak
Vücudunuzdaki yağ oranı yeterli düzeyde değilse, düzenli adet olamayabilirsiniz ya da adet döngünüz tamamen durabilir. Bu duruma amenore adı verilir. Genellikle biraz kilo almak adet düzeninizin eskiye dönmesini sağlar. Bu durum, aşırı derecede spor yapan ya da profesyonel sporcu olan kadınların yaşadığı adet gecikmesinin en sık görülen nedenidir.
7. Yanlış hesaplama
Adet döngüsü kadından kadına farklılık gösterebilir. Ortalama adet döngüsünün 28 gün olduğu söylense de bu her kadın için geçerli değildir. Bazen adetinizin geciktiğini sandığınız zamanlarda yalnızca yanlış hesap yaptığınızı fark edebilirsiniz. Adet döngünüz düzensizse ve ne zaman yumurtladığınızı biliyorsanız, yumurtladığınız günden iki hafta sonrasında adetinizin gelmesini beklemelisiniz. Bu şekilde adet döngünüzü daha kolay takip edebilirsiniz.
8. Perimenopoz (menopoza geçiş dönemi)
Perimenopoz, üreme döneminden, üretken olmadığınız döneme geçiş yaptığınız zamana verilen isimdir. Bu dönemde adetiniz daha az ya da daha çok gelebilir veya daha sık ya da daha seyrek adet olabilirsiniz. Eğer hamile kalmak istemiyorsanız, bir doğum kontrol yöntemi kullanmaya devam etmenizde fayda vardır. Çünkü bu dönemde doğurganlığınız hala devam etmektedir.
9. Menopoz
Menopoz, artık yumurtlamayacağınız ve adet görmeyeceğiniz bir dönemdir. Menopoza doğal bir şekilde girebilirsiniz. Ancak bu durum, hiserektomi (rahmin alınması) gibi cerrahi olarak ya da kemoterapi gibi kimyasal yollarla da gerçekleşmiş olabilir.
10. Hamilelik
Nihayet! Evet, adetinizin gecikmesinin sebebi hamile kalmış olmanız olabilir. Basit bir gebelik testi adetinizin gecikmesinin nedeninin, hamilelik olup olmadığını anlamanıza yardımcı olacaktır. Gebeliğin öğrenilmesi için yapılan idrar ve kan testleri vücudunuzda hCG hormonu (gebelik hormonu) olup olmadığını kontrol eder.
Adet Dönemi ile İlgili En Sık Sorulan Sorular
Adetinizin her ay keyfinizi kaçırmasına izin vermeyin. Kadınların en sık sorduğu 8 sorunun cevabını öğrenerek adetinizle barışabilirsiniz:
Adet döneminde asabi olmam normal mi?
Adet döneminizde evde çikolata kalmamışsa gereğinden fazla sinirlenebilir ya da sürekli izlediğiniz diziyi izlerken her zamankinden fazla duygulanarak ağlayabilirsiniz. Bu ruh hali değişimlerine hormonlarınız neden olmaktadır ve bu çok normaldir.
Adet döneminde hormonlarda meydana gelen değişimler baş ağrılarına, yorgunluğa, şişkinliğe, akneye, göğüslerde hassasiyete ve aşırı yeme isteğine yol açabilir. Çoğu kadının neredeyse her adet döneminde özellikle adet kanaması başlamadan önceki günlerde yaşadığı bu tür belirtilere 'Adet Öncesi Sendromu' (AÖS) adı verilir. Genellikle bu belirtiler çok şiddetli değildir. Ancak sizin belirtileriniz çok şiddetliyse ve sizi günlük yaşantınızdan alıkoyuyorsa doktorunuza danışabilirisiniz.
Adet krampları ve karın ağrıları konusunda endişelenmeli miyim?
Pek çok genç kız ve kadın adet döneminin ilk birkaç günü kramp ve karın ağrıları yaşar. Bu ağrılar karın bölgesinin alt kısmında bir kas ağrısına benzer ve bazen de bel ağrısı şeklinde görülür.
Adet dönemi ağrıları prostaglandin hormonunun yan etkileridir. Bu ağrıların hafif veya orta şiddette olması normaldir, ancak ağrılar dayanılmaz şiddetteyse doktorunuza danışın.
Kanamam çok mu yoğun?
Günde 10'dan fazla ped veya tampon değiştiriyorsanız kanamanız fazla yoğun olabilir. Adetinizin 7 günden uzun sürmesi de bir soruna işaret edebilir.
Bu durumlar dışında adet döneminde kaybettiğiniz kan miktarı ile ilgili endişe etmenize gerek yoktur çünkü bu miktar sandığınız kadar fazla değlidir. Bir kadın normal olarak her adet döneminde yaklaşık 2 kaşık kan kaybeder.
Genellikle kanama miktarı ilk başladığında az olur, ikinci günden itibaren biraz artar, adetin sonuna doğru ise iyice azalır.
Adet kanının kırmızı olması gerekmez mi?
Adet kanı kırmızı ile koyu kahverengi arasında her renk olabilir. Adetin sonuna doğru siyaha dönüşebilir. Bu renkler tamamiyle normaldir ve daha koyu olması sadece vücutta daha uzun süre kaldığını gösterir.
Kanın içinde pıhtılar olması normal mi?
Adet kanı ile birlikte zaman zaman kan pıhtıları da gelebilir ve bunlar genellikle zararsızdır. Çoğunlukla kanamanın yoğun olduğu günlerde görülür.
Eğer normalden daha fazla veya daha büyük pıhtılaşmış kan parçaları görürseniz doktorunuza danışın. Bazen kan pıhtıları düşük sonucunda olabilir veya bir miyom olduğuna işaret edebilir. Bazen de hormonal değişimler nedeniyle görülebilirler.
Neden adet döneminde bağırsaklarımda ve midemde de sorun oluyor?
Bu da gene prostaglandin hormonunun bir yan etkisi. Bu hormon bağırsak kaslarının da kasılmasına neden oluyor. Bu nedenle adet döneminde bağırsak krampları, ishal ve mide ağrısı yaşayabilirsiniz
Neden adetimin başlayacağı günü tam olarak bilemiyorum?
Adetin tam olarak hangi gün başlayacağını bilmek hayatınızı çok kolaylaştırırdı ancak bu vücudunuzda yumurtlamanınne zaman gerçekleştiğine bağlıdır. Adet görmeye ilk başladığınizda her ay yumurtlamayabilirsiniz ve adetleriniz düzensiz olabilir.
Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar dışında bir sonraki adet tarihini tam olarak belirlemek oldukça zordur.
Çoğu kadın 28 günde bir adet görür. 25 gün ile 35 gün arasındaki sikluslar düzenli sayılır. Kendi adet döngünüzün süresini belirlemek için adetinizin başladığı ilk günü birinci gün olarak kabul etmek kaydıyla bir sonraki adetin ilk gününe kadar sayın. Her ay aynı aralıklarla adet görmeyebilirsiniz dolayısıyla adetinizin beklenenden erken gelmesine karşı hazırlıklı olmanızda fayda var.
Bu ay neden adet görmedim?
Eğer cinsel yaşantınız varsa ilk aklınıza gelen hamilelik olabilir. Hamile olabileceğiniz gibi hormon düzeylerindeki bir değişim nedeniyle de adet görmemiş olabilirsiniz.
Şu durumlarda doktorunuza başvurun:
-Hamilelik testiniz negatif olmasına rağmen hala adet görmüyorsanız
-Adetleriniz daha önce düzenliyken şimdi düzensiz olmaya başladıysa
Peki bundan sonra ne yapmalısınız?
Eğer hamileyseniz hemen doktorunuzu ya da ebenizi arayıp bir doğum öncesi (prenatal) randevusu almalısınız. Sizi muayenehaneye çağırmaları biraz zaman alabileceğinden, onları hemen aramanız sizin için faydalı olacaktır.
Gebelik testiniz negatif çıktıysa, birçok test bir hafta bekleyip yeniden gebelik testi yapmanızı tavsiye eder. İkinci test de negatifse ve neden adetinizin geciktiği hakkında bir fikriniz yoksa fiziksel muayene için hemen doktorunuzu arayın. Doktorunuz size birkaç kan testi yapabilir ya da bazen Provera gibi, gecikmiş adetin gelmesine yardımcı olan bir ilaç verebilir.
Doktorun uzmanlığıyla ilgili hastalıklar
Adet Bozuklugu Adet Düzensizliği Adneksit Ağrılı Ay Başı Hali Aşırı Ay Başı (adet) Kanaması Ay Başı Düzensizliği Ay Başı Kanamasıazlığı Ay Başı Kanamasının Gecikmesi Borderline Over Tümörü Cinsel İşlev Bozukluğu Çikolata Kisti Dismenore Doğum Doğum Kontrol Doğum Sancıları Döl Yolu Akıntısı Düşük (abortus) Endometriosis Endometriozis Erken Doğum Ferç Kaşıntısı Gebe Kalamama Gebelik Hamile Kalamama Hamilelik Hiperplazi Hipogonadizm Histerektomi Hormonal Bozukluklar HPV İnfertilite İnterstisyel Sistit Kadın Hastalıkları Karın Ağrısı Kısırlık Kist Kürtaj Miyom Mol Gebelik Over Ca Over Kanseri Over Kist PCOS Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) Plasenta Previa Polikistik Over Polip Preeklampsi Prematüre Doğum Rabdomiyom Rahim Ağzı Kanseri Rahim Egzaması Rahim İltihabı Rahim Kalınlaşması Rahim Kanaması Rahim Kanseri Rahim Sarkması Rahim Urları Rahimde Polip Riskli Gebelik Serviks Kanseri Sezeryan Sistit Sistosel Vajen Ca Vajinismus Vajinit Vajinusmus Yumurtalık Kanseri Yumurtalık Kisti
Kadın Hastalıkları ,Gebelik , Kısırlık ve Tüp bebek ile ilgili sorularınızı aşağıdaki formu kullanarak sorabilirsiniz.
