Jinekoloji Genel Bilgiler
Jinekoloji, kadın sağlığı ve hastalıklarını inceleyen bilim dalıdır. Kadın Hastalıkları, jinekolojik problemler, jinekolojik muayene, yumurtalık kistleri, myom, kızlık zarı, kızlık zarı dikimi ameliyatları, bartolin absesi, rahim ameliyatları gibi pek çok konular ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.
Normal Adet Düzeni
Adet kanaması; rahim iç zarının (endometrium) hormonal değişiklikler sonucunda dökülmesidir.
Bu dökülme gebelik olmamışsa gerçekleşmekte ve yaklaşık 28 günde bir kanama şeklinde olmaktadır.
Adet kanamaları kız çocuğunun ergenliğe ulaşması ile başlamaktadır. Bu ilk adete "menarş" denmektedir.
Adetler yumurtlama fonksiyonuna paralel bir şekilde, üreme çağı boyunca gebelik ve emzirme dönemleri dışında her ay düzenli olarak olmakta ve menopozla birlikte sona ermektedir.
Adet kanamasının ilk günü adet periyodunun da ilk günü dür. Buna son adet tarihi denir. Kadınların son adet tarihini akılda tutması bazı durumlarda önemli bilgi sağlar.
Normal bir adet periyodu (bir siklüs) ; bir adetin başlangıcından bir sonraki adet kanamasının başladığı ilk güne kadar olan süreyi içerir ve ortalama teorik olarak 28 (21-35) gündür. Kanama süresi 2-7 gün olması normaldir. Ortalama kan kaybı ise bir adet döneminde 35-40 ml civarındadır. Bu da genellikle günde 3-4 pet eder. Adet kanı, kanam çok şiddetli olmadıkça pıhtılaşmaz. Pıhtılaşmanın görülmesi kanamanın çok olduğunun ifadesidir.
Adet Periyodunun Dönemleri
Normal bir adet periyodu, yumurtalık oluşumundaki değişikliğe bağlı olarak; "foliküler faz" ve "luteal faz" olmak üzere iki döneme ayrılabilir. Bu iki dönem yumurtlama (ovulasyon) ile birbirinden ayrılır.
Foliküler faz adet kanamasının ilk günü ile başlar. Bu dönem boyunca salgılanan estrojen hormonu ile rahim iç zarı büyüyerek kalınlaşır. Daha sonra salgılanan estrojen hormonunun belirli bir düzeyi bulması ile yumurtlama gerçekleşir ve bu dönem sona erer.
Foliküler faz denmesinin nedeni bu dönemde yumurta hücresinin içinde gelişim gösterdiği içi sıvı dolu keseciğin yani folikül”ün büyüyerek olgunlaşmasıdır. Foliküler fazın ne kadar süreceği kadından kadına değişmekle birlikte yaklaşık olarak 28 günlük bir periyotta 14 gün sürmektedir.
Foliküler fazın başlangıcında adet kanaması devam etmektedir. Adet kanaması ile geçen aydan kalan rahim iç zarı atılırken aynı anda yeni rahim içi zarı yapılanmaktadır.
Foliküler fazın sonunda kandaki estrojen hormonu belirli bir düzeyin üzerine ulaşır. Bu aşamada beyindeki hipofiz bezinden salgılanan LH hormonu (Luteinizan Hormon) ani bir çıkış yaparak gelişmiş olan follikülün çatlayıp içindeki yumurtanın atılmasına neden olur (ovulasyon). Atılan yumurta tüpler tarafından tutularak rahim içine gönderilir.
Eğer tüplerdeki bu yumurta bir ilişki sonrası atılan spermle karşılaşırsa "döllenme (fertilizasyon)" meydana gelir. Döllenen yumurta yaklaşık 7 günlük bir yolculuk sonrasında embryo (cenin) haline dönüşerek bir yandan bölünür diğer yandan rahim içine iner ve burada yuvalanır. Böylelikle rahim içi normal bir gebelik başlamış olur.
Gebelik olmazsa yumurtlama sonrasında luteal faz başlar ve bu dönem adet kanamasına kadar sürer. Çatlayan follikül damarlanması artarak yapı değiştirir ve "corpus luteum" (sarı cisimcik) denen hale dönüşür. Corpus luteumun ana görevi "progesteron" hormonu salgılanmaktadır. Atılmış olan yumurta eğer döllenmişse progesteronun yardımıyla rahim içersine tutunur.
Foliküler faz kadından kadına adet döneminin uzunluğuna bağlı olarak değişmekle birlikte luteal faz genellikle sabit olup yaklaşık 14 gündür. Bu nedenle kadınların yumurtlama tarihi adet periyodunun süresinden 14 gün çıkartılarak kabaca hesaplanabilir.
Eğer döllenme gerçekleşmezse yani gebelik oluşmazsa corpus luteumun fonksiyonunun bitmesiyle, progesteron hormonunun 14 gün sonunda salgılanması durur ve gelişmiş olan rahim iç zarı bir kanama ile dışarı atılır, yani adet kanaması başlar.
Kadın Hastalıkları ,Gebelik , Kısırlık ve Tüp bebek ile ilgili sorularınızı aşağıdaki formu kullanarak sorabilirsiniz.
