Jinekolojik Muayene
Düzenli jinekolojik muayene kadın sağlığının vazgeçilmez bir öğesidir. Herhangi bir şikayeti olsun yada olmasın her kadının yılda bir defa muayene olması son derece önemlidir.
Bu sayede kanser dahil pek çok hastalık erken devrelerde fark edilebilir ve çok kolay yöntemler ile tedavi edilebilir.
Düzenli Jinekolojik Muayene Hayatınızı Kurtarabilir!!!
Jinekolojik muayeneye başlamadan önce jinekolojik muayenin bütün aşamaları anlatılmalıdır.
Bu sayede hastanın kafasındaki belirsizlikler giderilir, beklemediği bir durumla karşılaşmayacağı konusunda içinin rahatlaması sağlanır.
Muayeneden önce hastadan iç çamaşırlarını çıkartması jinekolojik masaya uzanması ve bacaklarını masanın bacaklıklarına yerleştirmesi istenir.
Bu aşamada hastaya bir hemşire yada bayan hastabakıcı eşlik etmelidir.
Bu çoğu hastada endişe ve korkuyu azaltır. Bu muayene pozisyonuna "jinekolojik pozisyon" yada "lithotomi pozisyonu" adı verilir.
Bu pozisyon hem fiziksel hem de ruhsal açıdan gerçekten de rahatsızlık verici bir pozisyondur ancak jinekolojik muayene için en uygun yöntem budur.
Jinekolojik muayene genel olarak 4 adımdan oluşur.
Bunlar sırası ile
- dış genital organların muayenesi,
- spekulum incelemesi,
- bimanuel muayene (elle muayene)
- ve gerekli durumlarda transvajinal veya abdominal ultrasonografi dir.
Spekulum incelemesi esnasında eğer daha önce yapılmamış ise smear testinin yapılması şarttır. Spekulum takılırken vajinada bir dolgunluk hissedebilirsiniz.
Farklı yaş gruplarında kullanılabilecek değişik boy ve büyüklükteki spekulumlar mevcuttur ve doktorunuz tarafından hastaya göre seçim yapılır. Bu muayene esnasında kendinizi ne kadar rahat ve gevşek bırakırsanız o kadar az rahatsızlık duyacağınızı unutmayınız.
Muayene öncesinde ve sırasında aklınıza takılan her soruyu doktorunuza sorabilirsiniz
Dış genitallerin muayenesi
Bu aşamada hekim eldivenlerini giyerek dış geniatl organları inceler.
Kızarıklık, irritasyon, akıntı, kist veya kitle, genital siğil (kondilom) ya da herhangi başka bir anormallik olup olmadığını araştırır.
Muayenenin bu kısmı birkaç saniye alır. Bu aşamada ağrı duyacak herhangi bir işlem olmaz.
Spekulum incelemesi
Rahim ağzını ve vajinayı incelemek için kullanılan metal ya da plastik alete spekulum adı verilir.
Kapalı olarak vajinaya yerleştirilir ve yavaş bir şekilde açılır. Bu sayede rahim ağzı spekulumun iki kaşığı arasında belirir. Spekulum takılırken vajinada bir dolgunluk hissedebilirsiniz.
Farklı yaş gruplarında kullanılabilecek değişik boy ve büyüklükteki spekulumlar mevcuttur ve doktorunuz tarafından hastaya göre seçim yapılır.
Bu muayene esnasında kendinizi ne kadar rahat ve gevşek bırakırsanız o kadar az rahatsızlık duyacağınızı unutmayınız.
Spekulum muayenesi esnasında vajina duvarları muhtamel lezyonlar, kızarıklıklar ve akıntı açısından incelenir.
Aynı şekilde rahim ağzında herhangi bir yara olup olmadığı, akıntı varlığı, renk ve şekil değişikliği ve diğer anormal durumlar değerlendirilir.
Enfeksiyon varlığı araştırılır. Eğer smear alınacak ise bu aşamada alınır.
Bimanuel muayene
Spekulum incelemesi ve smear alınmasından sonra spekulum vajinadan çıkartılır ve elle maueyeneye geçilir.
Burada doktorunuz eldiven giydiği eli ile iki parmağını vajinaya yerleştirir. Diğer eli ise karnınızın alt kısmında kasıklara yakın olarak bulunur.
Buna bimanuel (iki elle) maueyene adı verilir. Vajinadaki el ile iç genital organlar yukarıya doğru ittirilirken yukarıdaki el ile aşağı doğru bastırılır ve bu sayede organlar iki el arasında hissedilmeye çalışılır.
Bimanuel muayenenin amacı
- Rahimin (uterus) büyüklüğünü, şeklini, hareket kabiliyetini değerlendirmek.
- Enfeksiyon belirtisi olan hassasiyet varlığını saptamak
- Yumurtalıklarda kist ya da kitle olup olmadığını, eğer var ise yapısını değerlendirmek
- Pelvis içinde yer dolduran kitle olup olmadığını anlamak var ise yapısını değerlendirmektir.
Dikkat edilmesi gereken ayrıntılar
- Muayenenin hatalı sonuç ve yorumlara mahal bırakmaması açısından, vajinal kayganlaştırıcıların, spermisidlerin, fitillerin 1-2 gün öncesinden itibaren kullanılmaması gereklidir. Eğer cinsel ilişkide bulunulacak ise kondom kullanılmalıdır.
- Menses esnasında ya da kanama varsa genellikle smear alınmaz.
- Muayene sırasında sakin ve gevşek olmaya gayret edin.
- Muayene öncesinde ve sırasında aklınıza takılan her soruyu doktorunuza sorabilirsiniz
Hekimlik pratiğimizde gün geçmiyor ki ihmal edilmiş ve kronikleşmiş bir sağlık sorunu ile karşılaşmayalım. Maalesef karşılaştığımız sorunların çoğu zamanında saptanabilse çok daha kolay tedavi edilebilecek durumlardan oluşuyor.
Hekimlik pratiğimizde gün geçmiyor ki ihmal edilmiş ve kronikleşmiş bir sağlık sorunu ile karşılaşmayalım. Maalesef karşılaştığımız sorunların çoğu zamanında saptanabilse çok daha kolay tedavi edilebilecek durumlardan oluşuyor.
Her hafta farklı branşlardaki yazılarımızla farklı sağlık sorunlarına ve tedavilerine odaklanırken aslında düzenli sağlık kontrollerinin önemini vurgulamanın çok daha fazla farkındalık yaratacağı aşikar.
Düzenli jinekolojik muayene de kadın sağlığının vazgeçilmez bir öğesidir.
Herhangi bir şikayeti olsun yada olmasın her kadının yılda bir defa muayene olması son derece önemlidir.
Bu muayene ile kadın üreme sistemi
ile ilgili bir problem olup olmadığı değerlendirilirken çoğu zaman başka branşları ilgilendiren pek çok problemin ip uçlarını da saptayabiliriz.
Örneğin komşu organlar olan sindirim sistemi ve idrar kesesini ilgilendiren pek çok hadise bu kontroller aşamasında gözümüze çarpabilir.
Gene vücudun hormonal dengesini ve bağışıklık sistemini bozabilecek bazı sistemik hastalıklar rahatlıkla saptanabilir.
Düzenli muayene ile kanser dahil pek çok hastalık erken devrelerde fark edilebilir ve çok kolay yöntemler ile tedavi edilebilir.
Kadınlarımızın çoğu maalesef korku ve çekinme sebebiyle jinekolojik muayeneden olabildiğince kaçmaya çalışır.
Bu korkunun çok büyük bir kısmı ilk muayenelerinde özensiz davranılmasına, kötü doğum tecrübelerine bağlıdır.
Bu tatsız tecrübelerini etkilerini anlamak ve başa çıkabilmek biz jinekoloklar için çok zor olmakla beraber katlanılabilirdir.
Esas zor olan ve bizleri üzen etraftaki anne, teyze, abla, ve sözde arkadaş pozisyonundaki kişilerin daha önceki muayene tecrübelerini büyüterek anlatıp genç kızlarımızı korkutmalarıdır. Genellikle geri kalmış, kapalı ve bağnaz toplumlara özgü bu durum bizim ülkemizde de yadsınamayacak kadar fazladır.
