Gebelikte Ultrasonografi
Özellikle son 25 yıldır yapıla gelen ultrason muayeneleri, günümüz modern tıbbında gebelik izlemlerinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
Ultrason, halen dünyadaki pek çok merkez tarafından gebelere uygulanabilen non-invaziv (hastaya zararı olmayan) bir yöntem olarak kabul edilmektedir.
Temel prensibi; yüksek frekanstaki ses dalgalarının hasta üzerine uygulanan prob aracılığı ile doku ve organlara gönderilmesiyle, bu dokulardan yansıyan dalgaların yine aynı prob ile alınarak bir ekran üzerine yansıtılmasıdır.
Direkt batından (transabdominal) uygulanabileceği gibi (Yandaki resim), vaginal (transvaginal) uygulama da söz konusu olabilir.
Transvaginal (vajen içi) uygulamalar; transvajinal probla genelde infertilite, jinekolojik problemlerle, ilk trimester gebeliklerinde uygulanır (yandaki resimde).
Normal gebelik takiplerinde ise transabdominal yolla (karından) konveks ve lineer (düz) problar kullanılır.
İnfertilite ve jinekolojik problemler için transvaginal yolla yapılan ultrasonlarda mesanenin dolu olması gerekmediği için daha rahat ve daha net görüntü almak mümkündür.
Gebelerin temel ultrasonografik değerlendirmelerinde nelere bakılır?
(American College of Obstet.& Gyn.)
- Fetus (bebek) sayısı
- Fetal prezantasyon (bebeğin geliş şekli)
- Fetal pozisyon (bebeğin duruş şekli)
- Plasental lokasyon (plasenta yerleşimi)
- Amniyon sıvı miktarı
- Gestasyonel (gebelik) yaş
- Maternal (annedeki) pelvik kitlelerin teşhis ve değerlendirmesi
- Bebeğin gözle görülebilen anatomik yapısı
Ultrasonografi ne zaman yapılmalıdır?
Son adet tarihinden itibaren 40 hafta süren gebelikler özellikleri yönünden üç ayrı döneme ayrılır:
- trimester (ilk 13 hafta, ilk üç ay)
- trimester (14-27. haftalar arası, ikinci üç ay)
- trimester (27-40. haftalar arası, son üç ay) olmak üzere.
Genel olarak, hasta doktoruna geldiği ilk muayenesinde ultrasona alınmasında fayda vardır.
4D (dört boyutlu) ultrasonografi yaptırmak şart mıdır?
Gebelikte 4D ultrasonografi bugünkü teknoloji ile medikal anlamda normal iki boyutlu gerçek zamanlı bir ultrasonografiye bir artı katmamaktadır. Ultrasonografi eğitimi almamış hasta ve yakınlarının bebeği daha anlaşılabilir bir yapıda izlemelerine fırsat tanır.